ภิ. ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ อาภาธาตุ สุภาธาตุ อากาสานัญ-
จายตนธาตุ วิญญาณัญจายตนธาตุ อากิญจัญญายตนธาตุ เนวสัญญา-
นาสัญญายตนธาตุ สัญญาเวทยิตนิโรธธาตุ ธาตุเหล่านี้แต่ละอย่าง
บุคคลพึงเข้าถึงสมาบัติอย่างไร.
[354] พ. ดูก่อนภิกษุ อาภาธาตุ สุภาธาตุ อากาสานัญ-
จายตนธาตุ วิญญาณัญจายตนธาตุ อากิญจัญญายตนธาตุ ธาตุเหล่านี้
แต่ละอย่าง บุคคลพึงเข้าถึงสัญญาสมาบัติ เนวสัญญานาสัญญายตนธาตุ
บุคคลพึงเข้าถึงสังขาราวเสสสนาบัติ. สัญญาเวทยิตนิโรธธาตุ บุคคลพึง
เข้าถึงนิโรธธาต บุคคลพึงเข้าถึงนิโรธสมาบัติ.
จบสัตติมสูตรที่ 1

ทุติยวรรคที่ 2

อรรกถาสัตติมสูตรที่ 1

พึงทราบวินิจฉัยในสัตติมสูตรที่ 1 แห่งทุติยวรรค.
บทว่า อาภาธาตุ ได้แก่อาโลกธาตุ. คำนั้น เป็นชื่อของอาโลก
คือฌานที่เกิดขึ้นเพราะทำบริกรรมในอาโลกกสิณ มีปีติเป็นอารมณ์.
บทว่า สุภาธาตุ ความว่า ฌานพร้อมด้วยอารมณ์ ด้วยอำนาจฌาน
ที่เกิดขึ้นในสุภกสิณ. อากาสานัญจายตนะแล ชื่อว่าอากาสานัญจายตน-
ธาตุ. สัญญาเวทยิตนิโรธ ชื่อว่าสัญญาเวทยิตนิโรธธาตุ. พระผู้มี-
พระภาคเจ้า เมื่อประทานโอกาสแก่ภิกษุผู้ฉลาดในอนุสนธิ นั่งแล้วใน
ที่นั้น ประสงค์จะถามปัญหา จึงยังเทศนาให้จบลง ด้วยประการฉะนี้.